Przedstawiam najważniejsze informacje dotyczące ZWOLNIENIA z opłacania składek ZUS, jakie pojawiły się w najnowszej ustawie, tzw. tarczy antykryzysowej wersji 1.0.
DLA KOGO ZWOLNIENIE?
Ustawa pozwala na zwolnienie z opłacania składek ZUS dla:
– firm, które na dzień 29 lutego 2020 roku zgłaszały do ubezpieczeń ZUS mniej niż 10 ubezpieczonych,
– jednoosobowych działalności niezatrudniających pracowników, z wyłączeniem osób korzystających z Ulgi na start.
Zwolnienie dotyczy opłacania wszystkich składek społecznych, składki zdrowotnej, na Fundusz Pracy oraz FGŚP oraz dotyczy składek należnych za miesiące: marzec – maj 2020 (płatnych odpowiednio w miesiącach kwiecień-czerwiec 2020). Mogą korzystać z niego firmy, które zostały płatnikami składek lub otworzyły działalność gospodarczą przed 1 lutego 2020 roku.
Ważne!
Ustawa dotyczy tylko i wyłącznie firm, których dotknęły skutki rozpowszechnienia się koronawirusa, co należy jednoznacznie udowodnić w przypadku ewentualnej kontroli, która może się odbyć w przewidzianym ogólnie prawem terminie (tj. nawet w ciągu pięciu lat). W przypadku nieuzasadnionego skorzystania ze zwolnienia, może ono zostać cofnięte i może wystąpić konieczność zapłaty zaległych składek wraz z odsetkami. W przypadku korzystania z tego zwolnienia, zalecałabym przygotowanie wszelkich dowodów na poniesienie niekorzystnych skutków społeczno-gospodarczych.
Zwolnienie z opłacania składek stanowi pomoc publiczną. W związku z tym, może być ona udzielona wyłącznie przedsiębiorcy, który na dzień 31 grudnia 2019 r. nie znajdował się w trudnej sytuacji w rozumieniu przepisów unijnych, ale który później z powodu epidemii COVID-19 napotkał trudności lub znalazł się w trudnej sytuacji. Oznacza to m.in., że przedsiębiorca, który ubiega się o zwolnienie z opłacania składek nie spełniał 31 grudnia 2019 r. kryteriów do objęcia go postępowaniem upadłościowym, czyli nie powinien mieć opóźnień w płatnościach, które przekraczają trzy miesiące.
W związku z tym ZUS przyjął, że ze zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w ustawie będą mogli skorzystać tylko ci przedsiębiorcy, którzy na dzień 31 grudnia 2019 r. nie zalegali z opłacaniem należności z tytułu składek za okres dłuższy niż 12 miesięcy.
KONIECZNY WNIOSEK
Zwolnienie nie następuje automatycznie na mocy prawa. Aby z niego skorzystać należy złożyć w tym celu wniosek do ZUS – termin na jego złożenie upływa 30 czerwca 2020 roku. We wniosku poza podstawowymi informacjami o firmie, należy umieścić dane o PKD prowadzonej działalności oraz informacje o tym, czy dana firma skorzystała z jakiejkolwiek innej pomocy, która zrekompensowałaby negatywne konsekwencje ekonomiczne koronawirusa. Pismo można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej przez portal ZUS PUE przy pomocy profilu zaufanego i musi być ono podpisane przez płatnika składek – właściciela firmy. Wynika to z faktu, że jest ono opatrzone klauzulą świadomości o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń.
Wniosek można składać jedynie w odniesieniu do ZNANYCH, NIEOPŁACONYCH składek. Oznacza to, że ze złożeniem wniosku należy poczekać do upływu daty terminu płatności składek za poszczególne miesiące. Należy zatem składać wnioski oddzielnie za każdy miesiąc lub jeden wniosek w czerwcu za cały okres marzec-maj. Nie można złożyć wniosku z góry za 3 miesiące. Ze względów praktycznych lepiej jest składać wnioski za okresy miesięczne, choćby z uwagi na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, o czym więcej poniżej.
Wniosek ZUS – RDZ znajdziecie TUTAJ.
OBOWIĄZEK ZŁOŻENIA DEKLARACJI ROZLICZENIOWEJ
Jednocześnie, jeżeli przepisy do tego obligują firma musi złożyć za te miesiące deklaracje rozliczeniowe do ZUS, tak samo jak do tej pory. Zobowiązania finansowe wynikające z tych deklaracji zostaną umorzone. Tym oczywiście jako biuro, zajmujemy się standardowo w ramach naszej umowy.
ŚWIADCZENIA W OKRESIE ZWOLNIENIA
Za okres zwolnienia będą przysługiwać wszystkim ubezpieczonym, zgłoszonym do ubezpieczenia chorobowego na dzień 1 lutego 2020 prawo do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, a wszystkim zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego (także członkowie rodzin) do świadczeń publicznej opieki zdrowotnej. Jednocześnie wszelkie składki emerytalne będą zaksięgowane w systemie emerytalnym jako opłacone.
PRZYCHODY I KOSZTY
Zwolnienie z ZUS to faktyczna zapłata z budżetu państwa do ZUS składek za przedsiębiorcę. Firma uzyskuje tym samym korzyść z tego tytułu. Skoro ktoś zapłaci za nas, w firmie powstaje nieodpłatny przychód. Na szczęście ustawa zwalnia ten przychód z opodatkowania podatkiem dochodowym. Nie mamy zatem przychodu, jednak nie mamy też równocześnie kosztu.
Przypomnę, że składki za ubezpieczenie ZUS zapłacone za pracowników powiększają w firmie koszty uzyskania przychodu, natomiast składki społeczne płacone przez przedsiębiorcę z tytułu prowadzenia działalności zmniejszają podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Równocześnie część składki zdrowotnej opłacanej przez właściciela firmy za siebie pomniejsza podatek dochodowy.
Tutaj słowem klucz, jest słowo ZAPŁACONE. Skoro skorzystamy ze zwolnienia to nie uwzględnimy tych składek przy wyliczaniu podatku dochodowego za miesiąc, czy kwartał, ponieważ nie płacimy ich sami.
DECYZJA ZUS
ZUS musi poinformować firmę o swojej decyzji w terminie 30 dni od otrzymania kompletnej deklaracji rozliczeniowej za ostatni miesiąc wskazany we wniosku.
Przykład:
11 kwietnia składam wniosek o zwolnienie ze składek za marzec, co oznacza, że 30 dni na wydanie decyzji przez ZUS będzie liczone od złożenia deklaracji za marzec (lub terminie opłaty składek za marzec w przypadku osób, które nie muszą składać miesięcznych deklaracji), czyli od pierwszej połowy kwietnia 2020.
Co może się wydarzyć, jeżeli ZUS podejmie negatywną dla przedsiębiorcy decyzję lub kiedy w przyszłości decyzja pozytywna zostanie cofnięta?
Cały mechanizm zwolnienia polega na tym, aby zaprzestać wpłat do ZUS na 3 miesiące, nie tracąc przy tym żadnych świadczeń z ZUS. Jednak w momencie, kiedy jako przedsiębiorcy nie zapłacimy w terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, utracimy prawo do świadczeń od pierwszego dnia miesiąca, za który była wymagana płatność. W tym przypadku, aby skorzystać z zasiłku chorobowego konieczne będzie odczekanie pełnych 3 miesięcy opłacania zasiłku w terminie (tzw. 90 dniowy okres wyczekiwania).
Przykład:
Jako przedsiębiorca korzystam ze zwolnienia z płatności ZUS za miesiące marzec-maj 2020. W czerwcu składam wniosek o zwolnienie do ZUS. W miesiącach kwiecień-czerwiec nie płacę składek. Decyzję od ZUS otrzymuję 30 czerwca 2020 i jest ona niestety negatywna. Muszę opłacić zaległe składki wraz z odsetkami. W lipcu w wyniku niefortunnego upadku łamię nogę, co uniemożliwia mi pracę przez cały miesiąc. Idę więc na zwolnienie lekarskie, jednak nie mogę skorzystać z zasiłku chorobowego, który normalnie przysługiwałby mi z ZUS, ponieważ miałam zaległość, która spowodowała, że muszę odczekać 3 miesiące od terminu płatności za składki czerwcowe (tj. opłacane w lipcu). Oznacza to, że “chorować mogę zacząć” dopiero od września 2020, aby otrzymać należny z ZUS zasiłek.
W przypadku zasiłku macierzyńskiego okres wyczekiwania nie obowiązuje i w podanym przykładzie zasiłek będzie należny od 1 czerwca 2020 roku, czyli od momentu opłacenia składek w terminie płatności.
Jak widać na powyższym przykładzie, składanie wniosków o zwolnienie w okresach miesięcznych jest bezpieczniejsze.
Informacje na temat złożenia wniosku dostępne są na stronie ZUS:
Jednoosobowa działalność gospodarcza bez pracowników – dotyczy również wspólników spółki jawnej
Limit przychodów
Podstawowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest osiągnięcie w pierwszym miesiącu, za który składany jest wniosek, przychodu z działalności mniejszego niż 15.681,00 zł. Akurat to ograniczenie, może skłaniać do tego, aby złożyć wniosek o zwolnienie za trzy miesiące dopiero w czerwcu, w sytuacji gdy spodziewać się możemy przekroczenia limitu w kwietniu i/lub maju.
Jednocześnie chciałam zwrócić uwagę na art. “31zu” tarczy, w którym wskazano, że ZUS wszystkie informacje uwzględnione we wniosku musi przekazać dla Krajowej Administracji Skarbowej. Oba te organy mogą (i zapewne będą) weryfikować dane uwzględnione we wniosku z danymi jakie posiadają dotyczące przedsiębiorcy w swoich bazach danych, w szczególności w zakresie przychodu wykazanego we wniosku. Dodam tutaj, że taka weryfikacja nie musi odbyć się na etapie wydawania decyzji przez ZUS, a może nawet w ciągu pięciu lat po skorzystaniu ze zwolnienia. W razie jakichkolwiek rozbieżności, przedsiębiorca musi opłacić składki (wraz z odsetkami) za miesiące, z których był zwolniony wcześniejszą decyzją, w terminie 30 dni od prawomocnego zakończenia kontroli.
Firmy, które zgłaszały do ubezpieczeń mniej niż 10 ubezpieczonych
Do 9 osób ubezpieczonych na dzień 29 lutego 2020 wliczają się:
– wszyscy zatrudnieni na umowę o pracę,
– osoby zgłoszone do ubezpieczeń z tytułu świadczenia umowy zlecenia,
– właściciel firmy, który opłaca składki za siebie.
W przypadku firm ubezpieczających nie tylko właściciela firmy, limit przychodów nie obowiązuje.
UWAGA! Jeżeli chcecie złożyć wniosek przez ZUS PUE, konieczne jest załączenie załącznika, ponieważ na portalu ZUS wniosek nie jest kompletny! Wysyłając pocztą lub składając osobiście możecie skorzystać z udostępnionego powyżej wzoru wniosku.