Czym tak naprawdę jest ten ZUS?
Sam skrót ZUS oznacza Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Choć złośliwi wymyślają różne inne rozwinięcia tego skrótu (znalezione w sieci):
- Zakład Udręki Społecznej
- Zakład Utylizacji Składek
- Zakład Uzdrowień Społecznych
- Zanim Umrzesz Spłacaj
Szczególnie drugie rozwinięcie powoduje mój uśmiech. Składki ZUS to coś, co każdy przedsiębiorca musi płacić, ale z doświadczenia wiem, że nie do końca wie właściwie po co. Spróbujemy to w takim razie wyjaśnić i sprawdzimy co z ZUSem przy przywodzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej.
Może trochę historii?
ZUS powstał w 1934 roku w celu utworzenia jednolitego polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Naprawdę fajną opcją dla zainteresowanych osób, jest prześledzenie historii ZUS – Zakład na swojej stronie internetowej w bardzo przyjazny dla czytelnika sposób przedstawił swoją burzliwą historię – znajdziecie ją TUTAJ.
Jednak w skrócie – ZUS powstał aby uregulować system ubezpieczeń, scalić wszystkie rodzaje ubezpieczeń w jednej instytucji. Od momentu jego powstania, każdy obywatel może załatwić wszystkie sprawy związane z rentami, emeryturami, wypadkami w pracy, ubezpieczeniem zdrowotnym w jednym miejscu.
Ze strony internetowej ZUS możemy dowiedzieć się, o jego wizji i misji.
Jak można o skomentować? Na pewno każdy z nas ma własne doświadczenia w tym zakresie. Moim zdaniem – starają się. Coraz więcej spraw można załatwić internetowo, ale też infolinia działa bez większych zarzutów (na kolejki nie ma rady…).
Składki ZUS – jakie płacimy i dlaczego
Składki ZUS dzielą się na:
- obowiązkową składkę emerytalną
- obowiązkową składkę rentową
- obowiązkową składkę wypadkową
- dobrowolną składkę chorobową
- obowiązkową składkę zdrowotną
Przyjrzymy się pokrótce każdej z nich, aby dowiedzieć się za co płacimy.
Składka emerytalna
To najwyższa płacona składka do ZUS. To pieniądze, które zostaną w ZUS i one będą na bieżąco przeznaczane na wypłatę bieżących emerytur. Uwaga – tutaj słowo bieżące jest najbardziej kluczowe. Wiele osób myśli, że płacimy i zbieramy dla siebie. Nic bardziej mylnego – pieniądze te są wypłacane obecnym emerytom.
Za 40 lat na 100 osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata) będzie przypadać aż 68 w wieku emerytalnym (powyżej 65 roku życia). Obecnie ten współczynnik wynosi 25.
Dla mnie nasuwa się jedno pytanie: Czy na mnie będzie miał kto płacić? Oczywiście nasza emerytura będzie liczona na podstawie kwot, jakie płaciliśmy, jednak czy za 40 lat będą w ZUSie środki na ich wypłatę? Długość życia w Polsce ciągle rośnie, co jest kluczowe w wyliczaniu emerytury.
Emerytura = podstawa obliczenia emerytury (to co wpłacamy)/średnie dalsze trwanie życia
Składka rentowa
Składkę rentową płacimy w razie gdyby okazało się, że jesteśmy niezdolni do pracy, z tytułu choroby lub wypadku. ZUS wypłaca w takich sytuacjach rentę z tytułu niezdolności do pracy. Osoba, która wcześniej nie pracowała lub też pracowała bardzo krótko to na taką rentę z tytułu niezdolności do pracy nie może liczyć. Wówczas państwo takim osobom pomaga w inny sposób – poprzez instytucje opieki społecznej prowadzone przez głównie samorządy gminne w postaci rożnych zasiłków.
Składka wypadkowa
Zapłaconą składkę wypadkową wykorzystają osoby, którym przydarzy się wypadek w trakcie pracy. Takie osoby mogą liczyć przede wszystkim na jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy a później na rentę z tytułu niezdolności do pracy, która jest właśnie wynikiem wypadku przy pracy. Taka renta jest wyższa niż klasyczna renta z tytułu niezdolności do pracy.
Składka chorobowa
Każda osoba opłacająca terminowo składkę chorobową ma prawo do zasiłku za okres choroby. Opłacanie tej składki jest dobrowolne i może zwiększyć komfort przetrwania choroby. Otrzymamy wynagrodzenie za czas choroby i jednocześnie za okres choroby możemy obniżyć sobie wysokość płaconych składek.
Składka zdrowotna
Zakład Ubezpieczeń Społecznych pobiera także składki na ubezpieczenie zdrowotne. Trafiają one do Narodowego Funduszu Zdrowia i dają nam dostęp do bezpłatnej służby zdrowia.
ZUS a jednoosobowa działalność gospodarcza
Aktualną wysokość składek ZUS można odnaleźć na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Przedsiębiorca może jednak korzystać z kilku możliwości, które istotnie zmniejszają tę kwotę:
- działalność nierejestrowana,
- ulga na start,
- składki preferencyjne,
- mały ZUS.
Wszystkie te udogodnienia są dobrowolne i przedsiębiorca może w każdej chwili z nich zrezygnować lub od razu pominąć.
O uldze na start napisałam osobny wpis: Startujemy z nową firmą – ULGA NA START dla nowych przedsiębiorców – sprawdźcie, czy możecie z nich skorzystać.
Jaki sposób opłacania składek ZUS mogę wybrać?
W kolejnych wpisach przyjrzymy się poszczególnym ulgom. Sprawdzimy, kto z czego może skorzystać i jakie są ich plusy i minusy. Najwięcej mogą skorzystać osoby rozpoczynające działalność, ale będzie też coś dla osób, które mają już swoją firmę.
Niestety przez ZUSem przy jednoosobowej działalności gospodarczej nie można uciec, ale może uda się go zmniejszyć, przy mniejszych biznesach.
Jestem ciekawa co myślicie o obowiązku płacenia ZUSu przez przedsiębiorców? Czy płacenie składek na przyszłość ma jakiś sens w obecnych czasach?
Rzecznik Praw Przedsiębiorców apeluje do rządu o dobrowolność składek ZUS dla osób prowadzących działalność. Skierował nawet projekt ustawy do sejmu. Myślicie, że to dobry pomysł?